کنترل و انجام مراقبت های بارداری
وضعیت مادر قبل از بارداری باید در شرایط سالم می باشد.
اگر بارداری فرد در شرایط سالم می باشد بر سلامت نوزاد و جنین تاثیر گذارد.
از این رو ارائه مراقبت های قبل از بارداری برای خانمی که تصمیم دارد باردار شود بسیار لازم است مراقبت ها استانداردهای تعریف شده که لازم است توسط ماما یا پزشک به فرد ارائه شود بسیاری از بیماری ها و سریع‌تر باید توسط پزشک کنترل شود.
پزشکی نیاز به کنترل تغییر دارو ارزیابی وضعیت و یا عوارضی که بعد از بارداری دارند.
عدم توجه به بیماری میزان مرگ و میر مادر و جنین را افزایش دهد .
بیماری ها و شرایط تاثیر گذار بر بارداری نیاز به توجه بیشتری هستند عبارتند از:
- بیماری قلبی لوپوس
- دیابت
- آرتریت
- اختلالات روانی
- آنمی
- تالاسمی اثر ابتلا به فشارخون بالا است.
- بیماری تیروئید
- مصرف الکل و دخانیات و مواد مخدر
- ابتلا به عفونت های علامت‌دار واژن
- تخمدان پلی کیستیک
- اختلالات تغذیه ای و غیره
اقدامات لازم جهت پیش از بارداری
مراجعه به مراکز بهداشتی درمانی و مطب های متخصصین زنان و زایمان به جهت معاینات پزشکی و مامایی انجام آزمایشات اولیه به منظور شناسایی برخی از مشکلات قبل از بارداری انجام پاپ اسمیر مصرف قرص فولیک اسید حداقل سه ماه قبل از بارداری مشاوره با پزشک در خصوص وجود بیماری های قبل از بارداری توصیه می شود.
در صورت شناسایی بیماری در مراقبت های قبل از بارداری به منظور کنترل و درمان آن ها حتما باید با پزشک خود صحبت کنید و آن ها را رفع کنید.
اهمیت مراقبت های دوران بارداری
مراقبت هایی که در دوران بارداری انجام می‌شود شامل مجموعه ای از اقدامات است که طی آن یکسری معاینات دوره‌ای و آزمایشات بررسی می‌شود و ارائه می گردد.
مادر در رابطه با آن ها آموزش های لازم را توسط پزشک ماما و یا حتی و اطرافیانش آموزش می‌بینند. هدف از این مراقبت ها تشخیص علائم خطر و رفتن به پزشک است و در نهایت آماده کردن مادر برای زایمان می باشد.
از بروز عوارض بارداری و زایمان در جنین نوزاد و مادر جلوگیری می‌شود و خطر مرگ و میر را کاهش می دهد.
اقدامات لازم جهت دوران بارداری
مراجعه فوری جهت تشخیص به موقع بارداری یک هفته بعد از تاخیر در قاعدگی به پزشک یا ماما مراجعه در زمان های تعیین شده به جهت مراقبت های معمول دوران بارداری به مراکز پزشکی درمانی مراجعه شود.
معمولا یک بارداری طبیعی ۴۰ هفته زمان می‌برد در این مدت مراقبت های لازم باید حداقل ۸ بار به پزشک مراجعه کنید.
بعضی ملاقات ها ممکن است با توجه به وضعیت مادر و زیر نظر پزشک تغییر کند.
انجام تست‌های غربالگری ناهنجاری های جنینی در بارداری انجام آزمایش های روتین بارداری و سونوگرافی ها در بارداری مصرف فولیک اسید تا پایان بارداری روزانه ۴۰۰ میکروگرم این قرص از سه ماه قبل از بارداری توصیه می‌شود .
مصرف قرص آهن از هفته شانزدهم بارداری تا سه ماه بعد از زایمان روزانه یک فرصت مصرف قرص یا کپسول مولتی ویتامین از هفته ۱۶ بارداری تا پایان بارداری روزانه کپسول و قرص مولتی ویتامین حاوی ۴۰۰ میکروگرم اسیدفولیک باشد دیگر به قرص آن نیازی نیست.
قبل از مصرف قرص مولتی ویتامین در خصوص مقادیری که میل می کنید باید اگاه باشید، زیرا اگر بیش از حد مجاز باشد ضرر خواهد داشت.
شرکت در جلسه کلاس های آمادگی برای زایمان از هفته بیستم به بعد ، آزمایشات دوران بارداری به طور رایگان انجام می‌شود توجه به علائم خطر بارداری و در صورت مواجه با هریک از مشکلات و دیدن نشانه های نابه هنجار حتما به پزشک مراجعه کنید.
- خونریزی
- لک بینی
- کاهش و یا نداشتن حرکت جنین
- آبریزش
- خیس شدن ناگهانی
- درد و ورم یکطرفه ساق پا
- درد شکم و پهلو و یا سردرد
- سوزش و درد هنگام ادرار
- استفراغ شدید تب لرز
- تنگی نفس
- تپش قلب
- ورم دست ها و صورت در تمام بدن
- سردرد
- تاری دید
- افزایش ناگهانی وزن
- عفونت آبسه
- درد شدید دندان
اهمیت مراقبت های بعد از زایمان
تعداد بسیار زیادی از مادران به دلیل خونریزی فشار خون بالا بعد از زایمان و عفونت در معرض خطر قرار خواهد گرفت بنابراین ضروری است مادر بعد از زایمان در زمان های تعیین شده برای اطمینان از سلامت خود و نوزادشان مراقبت های لازم را انجام دهند.
اقدامات لازم جهت مراقبت بعد از زایمان شامل مراقبت هایی در هفته اول است که تا سه روزگی حتما باید به پزشک مراجعه شود مراقبت دوم ۱۰ تا ۱۵ روز اول است مراقبت سوم ۴۲ تا ۶۰ روز پس از زایمان است.
تعداد این ملاقات ها ممکن است با توجه به وضعیت مادر و نظر پزشک یا ماما تغییر کند توجه به علائم خطر بعد از زایمان و مراجعه در اولین فرصت به مرکز بهداشتی و درمانی واجب است.
علائم خطر عبارتند از :
- خونریزی بیش از حد قاعدگی در هفته اول درد
- سوزش و ترشح از محل بخیه
- درد شکم و پهلو
- افسردگی شدید
- عفونت بعد از زایمان
- سوزش و درد هنگام ادرار
- خروج ترشحات چرکی و بدبو
- درد و تورم
- تب و لرز درد یک طرفه در ساق پا
- تنگی نفس
- تپش قلب
- سرگیجه سردرد که با مسکن بهبود نمی یابد
توجه به بهداشت فردی و محل بخیه ها
تعویض مکرر نوار بهداشتی و لباس زیر در بعد از زایمان طبیعی در صورت زایمان سزارین محل بخیه ها را روزانه عوض کنید.
در صورت وجود قرمزی و درد در ناحیه عمل حتما به پزشک مراجعه کنید.
مصرف قرص های آهن و مولتی ویتامین را به صورت روزانه تا یک ماه ادامه دهید. زایمان را در مکان های ایمن مثل مراکز درمانی بیمارستان انجام دهید و توسط یک فرد ماهر این کار را کنید.
خانم باردار به محض بروز علائم زایمان کننده ترشح خونابه پارگی کیسه آب و درد های انقباضی شکم و کمر باید به نزدیکترین مرکز درمانی مراجعه کند.
شرح حال و معاینه بالینی
با گرفتن شرح حال دقیق و معاینات بالینی و خانم ها که در معرض خطر آن عوارض طبیعی و عوارض بارداری و یا ناهنجاری های جنینی هستند شناسایی خواهند شد اطلاعات مهم شرح حال عبارتند از:
- اطلاعات شخصی
- سوابق مامایی قبلی
- سوابق فامیلی
- سابقه جراحی قبلی
- ژنتیک
- سابقه ژنیکولوژیک و قاعدگی
- سابقه بارداری اخیر
- مشکلات روحی و روانی
اشتغال خانم های باردار
اکثر خانم باردار دچار عوارض بارداری نیستند و دوران بارداری کاملا طبیعی را پشت سر می گذارند ان هایی که علائم خاص دارند تا زمان زایمان میتوانند به کارش ادامه دهند کارهای سنگین احتمال زایمان زودرس را افزایش می دهد و منجر به کاهش رشد جنین و فشار خون بالا در فرد می شود.
اگر کار مادر از لحاظ فیزیکی و روحی به فشاری وارد نکند و با استرس همراه نباشد احتمال پارگی کیسه آب را بالا نمی برد و می تواند به کارش ادامه دهد و در بارداری اگر در حین کار دچار خستگی شد باید کارتان را کم کنید.
در محیط کار مادر باردار باید استراحت وجود داشته باشد ایستادن بیش از ۵ ساعت توصیه نمی شود اگر در سابقه مادر احتمال زایمان زودرس وجود داشته است بهتر است محل کار خود را ترک کند.
ورزش
مادران بارداری که قبل از باردار شدن ورزش کرده اند می توانند به ورزش خود ادامه دهند در صورت بروز خستگی باید میزان آن را کاهش دهند.
در مطالعات انجام شده برای خانم هایی که ورزشکار مشاهده می شود که وزن جفت و جنین بالا تر است در شرایطی که از نظر فیزیکی مانعی برای مادر باردار وجود نداشته باشد خانم به راحتی می‌تواند به طور متوسط ۳۰ دقیقه در روز را ورزش سبک انجام دهد.
ورزش مناسب استرس و اضطراب برای مادر یوگا است و می‌تواند اعتماد بنفس را افزایش دهد .
نکاتی که در رابطه با ورزش در زمان بارداری باید مورد توجه قرار گیرد این است که ورزش باید منظم باشد. ورزش برای مدت طولانی و در وضعیت خوابیده به پشت خصوصا در سه ماهه دوم و سوم باید انجام شود.
اگر علائم کاهش اکسیژن مثل خستگی سرگیجه یا کوتاهی تنفس داشتید ورزش را قطع کنید به منظور جلوگیری از افزایش دمای بدن خانم های باردار بهتر است همه این ها را انجام دهید مایعات کافی مصرف کنید.
لباس مناسب بپوشید ورزش باید به گونه‌ای باشد که به شکم ضربه وارد نشود و ریسک افتادن جنین وجود نداشته باشد مصرف کالری در افراد ورزشکار باید بیشتر باشند.
در صورتی که کاهش رشد جنین خونریزی مداوم در طول بارداری احتمال زایمان زودرس پارگی کیسه اب و نارسایی دهانه رحم و عمل سرکلاژ جفت سرراهی چندقلویی فشار خون بارداری و بیماری های مزمن قلبی و ریوی کلیوی و ریوی وجود داشت از ورزش کردن بپرهیزید.
رانندگی در زمان بارداری
رانندگی در زمان بارداری هیچ گونه مشکلی ندارد مادران باردار باید کمربند خود را به گونه ای ببندند یک قسمت کمربند زیر شکم و قسمت دیگر باید بین دو پستان آن ها قرار بگیرد.
از ماشینی که دارای کیسه هوا هست استفاده کنند مسافرت های هوایی برای آن ها پیشنهاد نمی شود.
مصرف کافئین در بارداری
کافئین در قهوه چای شکلات و برخی از نوشابه وجود دارد اگر بیش از حد در طول روز استفاده شود می تواند خطراتی را به بار آورد مصرف قهوه در دوران بارداری ممکن است کار رشد جنین را افزایش دهد برای مادران بی‌خوابی افزایش اسید معده و رفلاکس و تکرر ادرار را همراه دارد.
