سرطان ریه 

سرطان ریه یا سرطان برونش ریوی شامل مجموعه ای از آسیب شناسی های ناشی از تبدیل سرطانی یک نوع سلول برونش است که

منجر به تشکیل توده ای می شود که به عنوان تومور بدخیم شناخته می شود.

دو نوع عمده سرطان ریه وجود دارد:

سرطان های به اصطلاح “سلول غیر کوچک” (85٪ موارد) و سرطان های سلول کوچک (15٪ موارد).

سرطان ریه یکی از 3 سرطان شایع است.

سرطان ریه دومین عامل سرطان در مردان (پس از پروستات) و سومین علت سرطان در زنان (پس از سرطان تخمدان و سرطان سینه) محسوب می شود.

سرطان ریه عامل اصلی مرگ و میر در مردان بالای 45 سال و زیر 65 سال است.

چندین عامل خطر برای سرطان ریه وجود دارد که عبارتند از:

• دخانیات
• قرار گرفتن در معرض شغلی
• سابقه شخصی و خانوادگی.
• تنباکو

قرار گرفتن در معرض دخانیات اولین عامل خطر سرطان ریه است.

مردی که سیگار می کشد خطر ابتلا به سرطان را 10 تا 15 افزایش می دهد.

تنباکو مسئول نزدیک به 81 درصد از مرگ و میرهای مرتبط با این سرطان در ایران است.

سرطان ریه بر اساس دوز سیگار یا تناکویی که مصرف می کنید افزایش می یابد.

علاوه بر این، مدت زمان قرار گرفتن در معرض تنباکو نیز تعیین کننده است.

طی تحقیقات انجام شده آمار ها نشان می دهد که بیمار به محض رسیدن به 20 سال، در معرض خطر بالای ابتلا به سرطان برونش ریوی قرار می گیرد (این مربوط به مصرف یک بسته سیگار در روز برای یک دوره یک ساله یعنی 7300 نخ سیگار در سال است. )

طی آمار های انجام شده 15 درصد سرطان های ریه منشا شغلی دارند.

علاوه بر این، اگر این قرار گرفتن در معرض سیگار همراه باشد، خطر 20 تا 50 درصد افزایش می یابد.

آزبست یا الیاف پنبه نسوز معدنی نوعی سیلیکات است که در سنگ و خاک یافت می شود و می تواند یکی از عوامل سرطان ریه نیز محسوب شود.

الیاف آزبست بسیار ریز هستند (2000 برابر ریزتر از یک مو) و می توانند در اعماق درخت برونش ریوی قرار بگیرند بدون اینکه امکان از بین رفتن توسط بدن وجود داشته باشد.

تجمع الیاف آزبست در ریه ها باعث التهاب مزمن می شود و باعث رنج سلولی می شود که محل بسیار مطلوبی برای تشکیل سرطان برونش ریوی خواهد بود.

قرار گرفتن در معرض آزبست شغلی به ویژه به سنگ تراشان، لوله کش ها، برق کاران، مهندسین گرمایش، مکانیک ها و همچنین کشتی سازی مربوط می شود.

تخمین زده می شود که آزبست خطر ابتلا به سرطان ریه را 5 برابر می کند و اگر با قرار گرفتن در معرض تنباکو همراه شود، این خطر در مقایسه با جمعیت عمومی 50 برابر می شود.

سایر محصولات نیز به عنوان سرطان زاهای ریه ذکر شده اند:

اگزوز موتور دیزل، آرسنیک، نیکل، کبالت، کروم، سیلیس، رادون.

سابقه شخصی و خانوادگی

وجود هر گونه بیماری تنفسی نشان دهنده افزایش خطر ابتلا به سرطان ریه است:

بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD)

بیماری مزمن تنفسی که منجر به انسداد پیشرونده راه های هوایی می شود که اغلب غیر قابل برگشت است.

سیلیکوزیس

به عنوان فیبروز ریوی ناشی از قرار گرفتن طولانی مدت در معرض سیلیس تعریف می شود.

به عنوان یک آسیب شناسی شغلی در خردسالان شناخته می شود.

سل

عفونت تنفسی ناشی از باسیل کوخ.

عوامل ژنتیکی

در حال حاضر مطالعات زیادی برای مشخص کردن ژن‌های خاصی که می‌توانند به ظاهر سرطان ریوی برونکوپلمونری نسبت داده شوند، در حال انجام است و بنابراین استعدادها، به‌ویژه در افراد غیرسیگاری را بهتر درک می‌کنند.

علائم سرطان ریه

سرفه مداوم و مزمن علائم سرطان ریه غیراختصاصی هستند و تداوم یا بدتر شدن آنها به عوامل خطرزا مانند دخانیات اضافه می شود که باید به مشورت با پزشک منجر شود.

تا یک چهارم افراد مبتلا به سرطان ریه ممکن است هنگام تشخیص سرطان هیچ علامتی نداشته باشند.

با این حال، اکثریت مردم علائم سرطان ریه را نشان می دهند.

علائم ناشی از اثرات مستقیم تومور اولیه، به اثرات تومورهای متاستاتیک در سایر قسمت‌های بدن، یا اختلال در هورمون‌ها، خون یا سایر سیستم‌های ناشی از سرطان است.

سرفه جدید در یک فرد سیگاری یا یک فرد سیگاری سابق باید باعث ایجاد نگرانی در مورد سرطان ریه شود.

سرفه ای که از بین نمی رود یا با گذشت زمان بدتر می شود باید توسط یک متخصص یا پزشک مربوطه ارزیابی شود.

سرفه خونی (هموپتیزی) در تعداد قابل توجهی از افراد مبتلا به سرطان ریه رخ می دهد؛ هر مقدار خون سرفه شده باعث نگرانی است.

درد قفسه سینه یک علامت در حدود یک چهارم افراد مبتلا به سرطان ریه است؛ درد کسل کننده، دردناک و مداوم است.

تنگی نفس معمولاً از انسداد جریان هوا در بخشی از ریه، جمع شدن مایع در اطراف ریه (افیوژن پلورال) یا گسترش تومور در سراسر ریه ناشی می شود.

خس خس سینه یا گرفتگی صدا ممکن است نشانه انسداد یا التهاب در ریه ها باشد که ممکن است همراه با سرطان باشد.

عفونت های تنفسی مکرر، مانند برونشیت یا ذات الریه، می تواند نشانه سرطان ریه باشد.

علائم تومورهای متاستاتیک ریه به محل و اندازه آن بستگی دارد.

حدود 30 تا 40 درصد از افراد مبتلا به سرطان ریه دارای برخی علائم بیماری متاستاتیک هستند.

علائم ریوی نظیر:

• سرفه مداوم بدون علت ظاهری
• سرفه خلط حاوی خون و درد قفسه سینه
• تنگی نفس (مشکل در تنفس)
• هموپتیزی (خلط خونی)
• عفونت مکرر تنفسی: پنوموپاتی، برونشیت
• درد قفسه سینه
• خس خس سینه

علائم عمومی یا خارج ریوی:

• آستنی قابل توجه (قسمت خستگی شدید)
• از دست دادن اشتها
• کاهش وزن

خطرات سرطان ریه

سرطان ریه عامل اصلی مرگ و میر ناشی از سرطان در زنان و مردان در سراسر جهان است.

سرطان ریه در 25 سال گذشته از سرطان سینه به عنوان عامل اصلی مرگ و میر ناشی از سرطان در زنان پیشی گرفته است.

همین طور که در بالا اشاره شد، تعداد مرگ و میر ناشی از سرطان ریه بیشتر از تعداد مرگ و میر ناشی از سرطان روده بزرگ و رکتوم، سینه و پروستات است.

چگونگی گسترس سرطان ریه

بیشتر تومورهای ریه بدخیم هستند.

این بدان معنی است که آنها به بافت های سالم اطراف خود حمله کرده و آنها را از بین می برند و می توانند در سراسر بدن پخش شوند.

ریه محل بدی برای ایجاد سرطان است زیرا دارای شبکه بسیار غنی از رگ های خونی و کانال های لنفاوی است که سلول های سرطانی می توانند از طریق آن پخش شوند.

تومورها می توانند به غدد لنفاوی مجاور یا از طریق جریان خون به اندام های دیگر گسترش یابند؛ این فرآیند انتشار متاستاز نامیده می شود.

زمانی که سرطان ریه متاستاز می کند، تومور موجود در ریه را تومور اولیه و تومورهای سایر قسمت های بدن را تومورهای ثانویه یا متاستاتیک می نامند.

برخی از تومورهای ریه متاستاتیک از سرطان در سایر نقاط بدن هستند.

ریه ها محل رایجی برای متاستاز هستند.

اگر چنین باشد، سرطان به عنوان سرطان ریه در نظر گرفته نمی شود؛ به عنوان مثال، اگر سرطان پروستات از طریق جریان خون به ریه ها گسترش یابد، سرطان پروستات متاستاتیک (یک سرطان ثانویه) در ریه است و سرطان ریه نامیده نمی شود.

سرطان ریه درکدام یک از نقاط بدن سرایت می کند؟

سرطان ریه اغلب به کبد، غدد فوق کلیوی، استخوان ها و مغز سرایت می کند.

سرطان ریه متاستاتیک در کبد ممکن است باعث از دست دادن اشتها، احساس سیری زود هنگام در حین غذا خوردن و در غیر این صورت کاهش وزن غیرقابل توجیه شود.

سرطان ریه متاستاتیک در غدد فوق کلیوی نیز معمولاً هیچ علامتی ایجاد نمی کند.

متاستاز به استخوان ها در سرطان های سلول کوچک شایع تر است، اما در سایر انواع سرطان ریه نیز رخ می دهد.

سرطان ریه که به استخوان متاستاز داده است باعث درد استخوان می‌شود، معمولاً در ستون فقرات (مهره‌ها)، استخوان‌های بزرگ ران (فمور)، استخوان‌های لگن و دنده‌ها مشاهده می شود.

سرطان ریه که به مغز گسترش می یابد می تواند باعث مشکلات بینایی، ضعف در یک طرف بدن و یا تشنج شود.

سندرم های پارانئوپلاستیک اثرات غیرمستقیم و راه دور سرطان هستند.

اغلب آنها توسط مواد شیمیایی آزاد شده از سرطان ها ایجاد می شوند.

علائم شامل موارد زیر است:

• چاق شدن انگشتان (رسوب بافت اضافی زیر ناخن)
• تشکیل استخوان جدید (در امتداد ساق پاها یا بازوها)
• افزایش خطر لخته شدن خون در بازوها، پاها یا ریه ها
• سطوح پایین سدیم
• سطح کلسیم بالا
• سطوح پایین پتاسیم
• شرایط دژنراتیو سیستم عصبی غیر قابل توضیح است.

درمان سرطان ریه

تصمیمات درمانی در سرطان ریه ابتدا به وجود SCLC یا سرطان ریه سلول غیر کوچک بستگی دارد.

علائه بر آن درمان سرطان ریه به مرحله تومور نیز بستگی دارد.

در NSCLC، وضعیت عملکرد بیمار یک عامل کلیدی در درمان به حساب می آید.

حدود 80٪ تا 85٪ سرطان های ریه NSCLC هستند.

زیرگروه های اصلی NSCLC عبارتند از:

• آدنوکارسینوم
• کارسینوم سلول سنگفرشی
• سرطان سلول بزرگ

در این روش پزشک و متخصص مربوطه وضعیت عملکردی بیمار را مقایسه می‌کند ( میزان عملکرد آنها در مقایسه با سطح فعالیت روزانه قبل از بیماری.)

در SCLC، پاسخ سریع به درمان اغلب به اندازه کافی برای غلبه بر این مشکل رخ می دهد.

امروزه رایج ترین درمان های مورد استفاده برای سرطان ریه شامل جراحی، پرتودرمانی، شیمی درمانی و درمان های هدفمند است.